بررسی سازه ای گنبد مساجد جامع در دوره های مختلف تاریخ ایران

نویسندگان

فرنوش مینوئی

farnoosh minooei department of architecture;urmia branch, islamic azad universityگروه معماری دانشگاه آزاد ارومیه لیدا بلیلان

lida balilan department of architecture;tabriz branch, islamic azad universityگروه معماری دانشگاه آزاد تبریز فرزاد درخشان

farzad derakhshan department of architecture;tabriz branch, islamic azad universityگروه معماری دانشگاه آزاد تبریز وحید سلماسی

vahid salmasi department of civil engineering;tabriz branch,tabriz universityدانشگاه تبریز

چکیده

در فرهنگ اسلامی ، گنبد هنگامی که خود مظهر روشنی از کیهان زائی بنیادی اسلامی می گردد ، تصویرپردازی باستان خود را القاء می کند. علائم اسلامی چون مرکز ، دایره و کره ، که خود فطری گنبدند ، از طریق انتقالی نمادین یکسره تحقق می یابند. اگرچه گنبد مساجد، ارتباطی گریز ناپذیر با سایر عناصری دارد که به عملکرد و شکل مساجد ایرانی معنا می بخشد ولی خود به تنهایی رمز و رازها و نیز گفته  ها و ناگفته  هائی را در بر دارد که به طور مستقل مباحث مختلفی را فراروی محققان قرار داده است و در برخی موارد به خصوص در سالهای اخیر روند این مطالعات فزونی یافته است.گنبد مساجد ایرانی مقوله  های متنوعی نظیر نحوه پیدایش و تمایز آنها با گنبدهای ساخته شده در سایر ممالک، تفاوت شکل، سیستم های سازه ای و فرایندی که برای اجرای آنها طی قرون متمادی طی شده است، مقاومت و پایداری سازه ای، و نیز مبانی نظری مرتبط با منشاء شکوه و زیبایی را به خود اختصاص داده است. در این نوشتار ضمن اشاره مختصر به موارد برشمرده شده، به طور اجمالی به بررسی سازه ای گنبد مساجد جامع ایرانی پرداخته شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه ای در معماری مساجد ایران برای الگویابی معماری مساجد بوشهر در دوره قاجار

بوشهر با اقلیم گرم و مرطوب دارای مساجدی متناسب با اقلیم این منطقه است. مطالعات نشان‌دهنده تفاوتهایی در الگوی این مساجد با الگوی معماری مساجد ایران می باشد؛ هدف این پژوهش شناخت ویژگی های کالبدی و فضایی مساجد شهر بوشهر در دوره قاجار می باشد تا عوامل بوجود آورنده این الگو‌ها تعیین گردند. این مقاله با مطالعه مؤلفه های معماری مساجد بوشهر در دوره قاجار و با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین گونه‌ها پرداخته...

متن کامل

بررسی کارکرد های مختلف مساجد درعصرصفویه

درعصرصفویه کثرت بناهای مذهبی وفرهنگی از جمله مساجد با کارکردهای منحصر بفرد آن حاکی از توجه این حکومت به اعمال سیاستهای دینی در مدیریت رفتارهای اجتماعی است. اینوع مدیریتهای دینی یکی از عوامل تثبیت قدرتها وبقای بیشتر آنها بوده است. هرچند در حکومتهای پیشین نیز چنین سیاستهایی اعمال شده است اما رسمی شدن تشیع دراین دوره کارکردهای متفاوت‌تری را برای مساجد رقم زد که وجوه تمایز آن را نسبت به اعصار قبل ن...

متن کامل

بررسی کتیبه های برج سه گنبد و مسجد جامع ارومیه

برج آجری سه گنبدِ شهر ارومیه از بناهای ارزشمند قرن ششم هجری است. این بنای استوان ه ا ی شکل که سردری مزین به نقوش زیبا و تزیینات آجرکاری و کتیبه های آجری دارد، از بناهای شاخص این دوره است. در قسمتِ ورودی این برج، کتیب ههایی به خط کوفی و تراشیده شده از آجر، نقش بسته است. در قسمت پایانی کتیبۀ دورِ سردر، تاریخ محرم ۵۸۰ قمری نوشته شده است. مسجد جامع نیز یکی دیگر از آثار معماری ارزشمند ارومیه است. از مش...

متن کامل

بررسی کتیبه های برج سه گنبد و مسجد جامع ارومیه

برج آجری سه گنبدِ شهر ارومیه از بناهای ارزشمند قرن ششم هجری است. این بنای استوان ه ا ی شکل که سردری مزین به نقوش زیبا و تزیینات آجرکاری و کتیبه های آجری دارد، از بناهای شاخص این دوره است. در قسمتِ ورودی این برج، کتیب ههایی به خط کوفی و تراشیده شده از آجر، نقش بسته است. در قسمت پایانی کتیبۀ دورِ سردر، تاریخ محرم ۵۸۰ قمری نوشته شده است. مسجد جامع نیز یکی دیگر از آثار معماری ارزشمند ارومیه است. از مش...

متن کامل

بررسی اثرات تابش خورشید بر سطوح گنبد مساجد مناطق بیابانی

ساختن بناهای مذهبی در گذشته با در نظر گرفتن آسایش و راحتی کالبد بنا در برابر شرایط اقلیمی سخت منطقه، مورد توجه معماران بوده است. ساختار مساجد به عنوان یکی از بناهای مذهبی کشورمان، در اکثر نقاط اقلیمی مخصوصاً مناطق بیابانی با سقف­های گنبدی گوناگون بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی عملکرد انواع گنبدهای مساجد مناطق بیابانی به لحاظ فرم و ابعاد در میزان جذب تابش خورشید است. بدین منظور داده­­های آب و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله علمی و پژوهشی طرح و نماد

جلد ۶، شماره ۸، صفحات ۱۴۹-۱۵۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023